Jeszcze do niedawna działania przedsiębiorstw uwzględniające troskę o środowisko naturalne były zjawiskiem rzadkim. Takie praktyki stosowano głównie w instytucjach mogących pozwolić sobie na przeznaczanie części środków na wsparcie zielonych inicjatyw. Jeszcze kilka lat temu słowo „ekologia” kojarzyło się z wąską grupą aktywistów, których projekty często postrzegano jako radykalne, kontrowersyjne lub po prostu niepotrzebne. W ostatnich latach zauważamy wzrost zainteresowania kwestiami ochrony przyrody – tematy katastrofy klimatycznej zyskały popularność, a większe i mniejsze biznesy wdrożyły działania mające na celu ograniczenie wpływu swojej działalności na kondycję planety. Czym jest green marketing i jakie przybiera formy? Czy ekologiczną postawę należy traktować jako modę, czy może w pełni świadomy wybór właścicieli firm? Na te pytania odpowiadamy w dalszej części artykułu.
Zielone myślenie, czyli wzrost ekologicznej świadomości ludzi
Już dzieci w wieku przedszkolnym zostają uwrażliwione na problemy związane z ochroną przyrody. Do pewnego momentu temat ten sprowadza się głównie do niewielkich gestów dotyczących określonego zachowania jednostek, jak oszczędzanie wody czy gaszenie światła. Prawdziwą zieloną rewolucję zauważyć mogliśmy w przeciągu kilkunastu ostatnich lat, gdy na środowisko i działania wpływające na kondycję planety popatrzono w szerszej perspektywie. Rosnąca świadomość zwiększyła zakres społecznej odpowiedzialności i pozwoliła zrozumieć, jak codzienne wybory wpływają na naturę – zarówno w przypadku biznesów, jak i pojedynczych osób.
Coraz lepsza edukacja ekologiczna oraz wrażliwość na problemy klimatyczne bezpośrednio przekładają się na decyzje zakupowe konsumentów. Jeszcze do niedawna sądzono, że podczas nabywania produktów klienci kierują się wyłącznie funkcjonalnością dóbr oraz własnymi emocjami. Obecnie w krajach rozwiniętych zauważyć można wzrost zainteresowania towarami, które wytworzono z poszanowaniem środowiska naturalnego, jak również z przyjaznych, organicznych materiałów. Dzisiejszy konsument to często człowiek bardziej odpowiedzialny, a co więcej – gotowy, by zrezygnować z zakupów, jeżeli kłócą się z wyznawanymi przez niego wartościami.
Ekologia w biznesie
Zmiany w postawach konsumenckich naturalnie pociągnęły za sobą reformy w przedsiębiorstwach. Pragnąc odpowiedzieć na potrzeby współczesnego odbiorcy, wiele podmiotów zdecydowało się wdrożyć zielone praktyki. Ekomarketing, czy też green marketing, to strategia, w której propaguje się inicjatywy związane z ochroną przyrody. Firma decydująca się na jej implementację musi jednak zmienić nie tylko nawyki, ale i myślenie.
W zgodzie z tą koncepcją właściciele firm angażują się w akcje proekologiczne, wprowadzając w życie politykę środowiskową czy serie towarów przyjaznych środowisku, modernizując linie produkcyjne z poszanowaniem interesów planety, jak również edukując odbiorców oraz swój personel. Aby jednak móc nazywać swój biznes ekologicznym, należy zwrócić uwagę na kilka czynników.
Ekoprodukt i ekopakowanie
Pierwszym aspektem jest rzecz jasna sam produkt. Ten powinien spełnić określone wymagania – proces wytwarzania towarów ekologicznych musi odpowiadać określonym normom jakościowym. Dotyczy to zarówno początkowej fazy produkcji, czyli sposobów pozyskania surowców, jak i późniejszych etapów, w tym magazynowania dóbr i ich dystrybucji.
Nie mniejsze znaczenie ma opakowanie towaru – to jedna z kwestii, która nasuwa się, gdy myślimy o ekologicznym produkcie. Konsumenci coraz więcej uwagi przykładają do tego, w czym znajdują się ich zakupy. Choć część zmian wynika z restrykcji narzuconych odgórnie, wielu właścicieli firm dobrowolnie odchodzi od tworzyw sztucznych, zastępując plastik biodegradowalnymi materiałami.
Realizowanie codziennych zadań z poszanowaniem planety
Nie mniejsze znaczenie pod względem ekologii ma sposób, w jaki na co dzień funkcjonuje firma. Szczególny nacisk kładzie się na technologie wykorzystywane w zakładach. Przedsiębiorcy decydujący się na zrównoważony rozwój wybierają odnawialne źródła energii, ograniczają zużycie surowców naturalnych, a także starają się zminimalizować emisję gazów cieplarnianych podczas wytwarzania dóbr. W przypadku biznesów spoza sektora produkcyjnego praktyki na rzecz środowiska polegają między innymi na nawiązywaniu współpracy wyłącznie ze sprawdzonymi podmiotami, wybieraniu elektronicznego obiegu dokumentów czy stawianiu na odpowiednią utylizację odpadów w biurze.
Zielona edukacja
Choć wdrożenie przyjaznych naturze praktyk to na ogół zjawisko przyjmowane pozytywnie, wśród odbiorców niekiedy znajdują się także sceptycy. W takiej sytuacji zamiast na radykalne zmiany, firmy stawiają na marketing internetowy, edukowanie i drobne gesty na rzecz ekologii. Uczestnictwo w prośrodowiskowych projektach, a także samo ich inicjowanie to powszechna praktyka w przypadku biznesów ukierunkowanych na zielone projekty. Dzięki np. cyklicznym zbiórkom elektrośmieci czy kampaniom w sieci przedsiębiorcy pokazują, że są godnym naśladowania wzorem.
Korzyści związane z ekomarketingiem
Green marketing stanowi skuteczną strategię – dobrze prowadzony, przynosi korzyści planecie, ale też samemu przedsiębiorstwu. Jego pierwsza zaleta to możliwość kreowania pozytywnego wizerunku marki. Rosnąca świadomość konsumentów sprawia, że są oni gotowi zapłacić więcej za dany produkt lub usługę, jeżeli znajduje się w ofercie firmy działającej z poszanowaniem środowiska naturalnego. Poprzez troskę o ekologię wzbudzimy zaufanie klientów, a tym samym zdobędziemy przewagę nad innymi podmiotami działającymi na rynku. Wśród innych walorów należy także wyszczególnić oszczędności w zakładzie lub biurze – myśląc o ochronie przyrody, ograniczamy wytwarzanie odpadów, a co za tym idzie, lepiej gospodarujemy zasobami. Zielone rozwiązania to także zdrowsze warunki pracy.
Jakie zagrożenia może nieść ekomarketing?
Idea świata, w którym każdy dba o interesy planety, choć piękna, nie zawsze okazuje się prawdziwa. Wielu nieuczciwych przedsiębiorców w ekomarketingu zauważa szansę – posługując się sloganami, nakłaniają konsumentów do nabycia dóbr, które z samą ekologią mają niewiele wspólnego. Także niewłaściwa lub nieprzemyślana realizacja strategii wiąże się z ryzykiem oskarżenia o oszustwo, czyli tzw. greenwashing.
Z tego względu realizacja ekopromocji powinna przebiegać kompleksowo – przyjazne przyrodzie musi być nie tylko to, co widać na zewnątrz, czyli np. kampanie, ale także procesy odbywające się wewnątrz firmy. Nieszczerość w tym przypadku zostanie szybko zdemaskowana, co negatywnie wpłynie na wiarygodność firmy. Niezwykle istotne okazuje się także dokładne przeanalizowanie własnej działalności – realizując ekomarketing, musimy zastanowić się nad każdym krokiem, roztropnie dobierać podwykonawców i zwracać uwagę na sposób realizacji procesów biznesowych.
Chwilowa moda czy prośrodowiskowa rewolucja?
Choć moda na wszystko co zielone pojawiła się dość nagle, świadomość ekologiczna nabywców nieustannie wzrasta. Konsumenci coraz rzadziej oceniają produkty jedynie przez pryzmat ceny czy użyteczności. Dążąc do zaspokojenia własnych potrzeb, częściej wybierają dobra z myślą o środowisku czy etycznym podejściu. Ekomarketing to więc nie przelotny trend, ale odpowiedź na oczekiwania współczesnego klienta oraz zmiany w postrzeganiu towarów i sposobów ich promocji. Chcąc, aby firma funkcjonowała w zgodzie z naturą, warto podejść do realizacji green marketingu całościowo, skupiając się w szczególności na ciągłym poszerzaniu wiedzy zarówno odbiorców marki, jak i pracowników przedsiębiorstwa.
