Influencerzy pod lupą UOKiK – koniec z kryptoreklamą?

Kryptoreklama we wszystkich mediach, zarówno tych społecznościowych, jak i tradycyjnych jest zakazana. Każde lokowanie produktu powinno być zawsze dokładnie oznaczone przez twórcę lub osobę publikującą dany materiał reklamowy. I o ile zasady te w mediach tradycyjnych są przestrzegane, tak niektórzy infuencerzy na Instagramie, YouTube, Facebooku czy modnym ostatnio TikToku często przekraczają przepisy prawa. To jednak wkrótce ma się skończyć – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów skoncentrował swoje działania na walce z kryptoreklamą w mediach społecznościowych.

Influencer a kryptoreklama – problem z czytelnym oznaczaniem postów

Promocja produktów czy usług w mediach społecznościowych z miesiąca na miesiąc jest coraz popularniejsza. Influencerzy reklamują wszystko – od kosmetyków, gier na telefon i napojów, aż po kryptowaluty, luksusowe samochody czy egzotyczne wycieczki. Niestety w wielu przypadkach trudno określić, czy dany post jest sponsorowany przez konkretną markę, czy bloger tylko testuje we własnym zakresie zakupiony produkt.

Wiele płatnych promocji jest w ogólne nieoznaczonych lub oznaczonych bardzo słabo, np. poprzez umieszczenie w opisie hashtagu „ad”, „współpraca” itp. Tego typu sygnał jest niejasny, zwłaszcza dla młodszych użytkowników sieci, którzy stanowią szerokie grono odbiorców współczesnych influencerów. Warto zaznaczyć, że gdy ktoś w mediach społecznościowych promuje np. otrzymane od konkretnej marki ubrania, takie działanie również zazwyczaj uznawane jest za sponsorowaną współpracę i powinno być odpowiednio komunikowane.

Reakcja UOKiK na kryptoreklamę w mediach społecznościowych

UOKiK (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) zauważył opisywane zjawisko i we wrześniu 2021 roku wszczął postępowanie wyjaśniające, dotyczące sposobu oznaczania publikowanych w sieci treści z lokowaniem produktów. Pod lupę urzędników trafiły nie tylko profile najpopularniejszych influencerów, ale także reklamodawcy i agencje, które zajmują się współpracą z gwiazdami mediów społecznościowych.

Działania UOKiK obejmują m.in. kontrolę umów, zawieranych przez agencje z influencerami w 2021 r. oraz sprawdzanie sposobu oznaczania płatnych publikacji. Sponsorowana współpraca powinna być dobrze widoczna, a nie ukryta np. pod niezrozumiałym skrótem lub rozwijaną sekcją. Dokładnie zweryfikowane zostanie także to, czy kryptoreklama w social mediach wynika z zaniedbań influencerów, czy nieuczciwych wytycznych ze strony agencji lub reklamodawców. Wszystko po to, aby reklamy były oznaczane w sposób, który nie będzie budzić żadnych wątpliwości u odbiorców.

Kryptoreklama to nie jedyny problem promocji w mediach społecznościowych

Powodem interwencji UOKiK jest także inne niebezpieczne dla użytkowników internetu zjawisko, nazywane scamem. To oszustwa, które polegają na wyłudzaniu pieniędzy poprzez wzbudzenie zaufania konsumenta i sprzedaży mu określonego produktu czy usługi. Przykładem może być np. promowanie akcesoriów elektronicznych lub elementów garderoby jako towaru premium, a następnie dostarczanie odbiorcom produktów bardzo niskiej jakości, czasami nawet szkodliwych dla zdrowia. Scamem może być też sklep, który po współpracy z influencerem bardzo szybko zakończy działalność, wówczas osoby, które zakupiły coś ze strony, nie mają możliwości zwrotu towaru lub reklamacji.

Celem postępowania UOKiK ma być zwalczenie tego typu zjawisk oraz opracowanie wytycznych dla influencerów, którzy zarabiają na sponsorowanych współpracach. Osoby, świadomie naruszające przepisy, mogą spodziewać się dotkliwych kar finansowych.

Zanim UOKIK wziął pod lupę twórców internetowych, zajął się marketingiem szeptanym, czyli praktykami reklamowymi mającymi sprawiać wrażenie naturalnego komunikatu (przykładem mogą być komentarze pod filmami na YouTube lub na forach tematycznych czy wizytówkach GMF). Obecnie w świetle prawa tego typu działania mogą wprowadzać w błąd konsumenta, a sam Urząd stara się wykrywać i karać tego typu zachowania w sieci. Można przypuszczać, że po influencerach w przyszłości UOKIK zajmie się innymi przejawami nieuczciwej konkurencji w sieci, aby minimalizować to zjawisko w sieci.

Więcej informacji na stronie: Kryptoreklamy w social mediach influencerów? Postępowanie wyjaśniające Prezesa UOKiK