Prawo autorskie w sieci łamie się wyjątkowo często. Zazwyczaj internauci robią to nieświadomie, nie zastanawiając się nawet nad pochodzeniem dzieła. Innym razem cudzy utwór rozpowszechniają z premedytacją, mając przeświadczenie o bezkarności i anonimowości w świecie wirtualnym. Należy pamiętać, że zasady użytkowania dzieł określają licencje. Większość fotografii znalezionych w internecie jest chroniona. Oznacza to, że każdy z twórców może domagać się roszczenia z tytułu naruszenia praw autorskich. Istnieją jednak pewne wyjątki – jeżeli publikacja ma zostać wykorzystywana tylko w zakresie dozwolonego użytku osobistego (a więc nie w celach komercyjnych), to usługa ta pozostaje nieodpłatna i legalna.
Prawa autorskie w mediach społecznościowych
Rozpowszechnianie na większą skalę udostępnionych w internecie zdjęć, obrazków, ilustracji i innych plików bez posiadania wymaganej licencji lub zgody osobistej autora staje się nielegalnym działaniem. Jeśli chcemy dowiedzieć się, czym bez obaw możemy podzielić się w mediach społecznościowych, zapoznajmy się z regulaminem portalu, który dokładnie porządkuje kwestie upubliczniania dzieł twórców. Tam właśnie znajdziemy jasno rozpisane zasady dotyczące prawa autorskiego.
Facebook
Wokół praw autorskich przysługujących użytkownikom Facebooka krążą różne mity. Wiele osób wychodzi z założenia, że każda rzecz opublikowana na naszej tablicy może zostać powielona przez innych bez żadnych konsekwencji prawnych. W rzeczywistości regulamin dokładnie tłumaczy tę kwestię.
Podczas rejestracji Facebook wymaga od nowych członków akceptacji warunków. Zgodnie z regulaminem użytkownicy pozostają w posiadaniu treści, które publikują i żadna inna osoba nie ma prawa do ich rozpowszechniania bez zgody właściciela. Zasady korzystania ze strony pozwalają jednak samym dostawcom usług obsługującym serwis lub produkty Facebooka na dystrybucję, modyfikowanie i kopiowanie treści.
Licencja, którą nadajemy portalowi podczas zakładania konta, wygasa wraz z jego usunięciem. Zgoda na postanowienia zawarte w regulaminie oznacza, że użytkownik publikując coś na profilu, przyznaje Facebookowi prawo do kopiowania, przechowywania i udostępniania tej treści innym osobom. Udziela tę zgodę jednak wyłącznie serwisowi. Poza nim inni internauci nie posiadają żadnych praw do rozpowszechniania dzieł poza serwisem bez zgody autora. W praktyce oznacza to, że nadajemy stronie prawo do wyświetlania opublikowanych przez nas postów innym osobom, o ile ustawienia prywatności na to pozwalają, a pozostali użytkownicy mogą udostępniać je jedynie na Facebooku.
Instagram
Korzystając z Instagrama, zezwalamy administratorowi na korzystanie z publikowanych przez nas postów. Podobnie jak w przypadku Facebooka nadajemy serwisowi licencję, która pozwala na wykorzystanie, dystrybucję i publiczne wyświetlanie wstawionych przez nas treści (o ile nie zdecydujemy się na ustawienia prywatne). Użytkownik może zerwać umowę, trwale usuwając konto lub kasując udostępnione utwory. Zarejestrowani na Instagramie są jednak właścicielami wrzuconych grafik i mogą decydować o tym, kto je zobaczy. Warto pamiętać, że zdjęcia z ustawieniami publicznymi są poza naszą kontrolą – mogą zostać wykorzystane nawet przez osoby trzecie. Ważne, by przed udostępnieniem wizerunku innych osób upewnić się, że wyrazili oni na to swoją zgodę.
Twitter znany jest jako medium charakteryzujące się dużą szybkością przepływu informacji. Serwis pozwala zarejestrowanym na udostępnianie postów innych użytkowników na swoim profilu. Regulamin jasno mówi, że treści, które przesyła internauta, należą do niego. Jednak Twitter jak pozostałe portale społecznościowe zyskuje licencję umożliwiającą na udostępnienie upublicznionej twórczości innym członkom serwisu oraz całej reszcie świata. Oznacza to, że z utworu mogą skorzystać także instytucje medialne i firmy prywatne. Co więcej, zakładając konto, należy oświadczyć, że posiada się wszelkie prawa do publikowanych przez siebie treści i jest się uprawnionym do udzielenia serwisowi licencji.
Jakie zdjęcia można bezpiecznie publikować w social media?
Jeżeli chcemy urozmaicić swój post na Facebooku, Twitterze lub Instagramie, ale nie posiadamy własnych, profesjonalnych zdjęć, możemy skorzystać z grafik, fotografii i ilustracji oferowanych na serwisach stockowych. W krótkim czasie uzyskamy dostęp do dobrej jakości materiałów. Tego typu obrazki znajdziemy na kilku stronach, m.in. Freepik i Unsplash.
Po wpisaniu szukanego hasła w bazie pojawią się zdjęcia posiadające bezpłatną licencję. Ważne jest jednak to, by upewnić się, jak działa konkretna licencja – w niektórych przypadkach użytkownikom przysługuje prawo do rozpowszechnienia pobranego utworu jedynie do zobrazowania informacji, a nie w celach komercyjnych. Równie istotny aspekt stanowi to, by podpisać grafiki zgodnie z wytycznymi, które znajdują się w dokumencie licencyjnym.
Co zrobić w przypadku treści naruszającej prawa autorskie?
Po otrzymaniu informacji dotyczącej nieświadomego naruszenia praw autorskich należy usunąć dany utwór w trybie natychmiastowym. Odpowiedzialność za nieposzanowanie prawa przysługuje zarówno użytkownikowi, jak i administratorom portalu. Jeżeli to Twoje prawa zostały naruszone, niezwłocznie zgłoś sytuację za pośrednictwem przycisku do zgłaszania postów. Szczegółowo opisz sytuację, opierając się na dowodach potwierdzających prawa do utworu.
Podsumowanie
Nieznajomość regulaminów mediów społecznościowych, licencji i warunków korzystania może nieść ze sobą poważne konsekwencje. Publikując na portalach cudze treści, warto wcześniej zapoznać się z obowiązującymi zasadami, by uniknąć odpowiedzialności oraz wiedzieć, jakie prawa nam przysługują.
